‘Hoe patiënten deze nieuwe zorg ervaren gaan we onderzoeken met interviews. We gaan een grote groep patiënten bevragen en als er geen nieuwe argumenten meer komen dan kunnen we dit gaan analyseren. Van dit type onderzoek heb ik zelf niet zoveel kennis, maar zo werkt dit’, zei professor Margriet Schneider, internist en de voorzitter van de RvB van UMC Utrecht, afgelopen vrijdag voor een grote groep artsen, hoofden van afdelingen in UMC Utrecht.
De wereld van het onderzoek is aan het veranderen. Naast klassiek wetenschappelijk onderzoek waarbij wordt gezocht naar verklaringen en waar kennisproblemen worden opgelost, is er veel meer ruimte gekomen voor praktijkgericht onderzoek.
Praktijkgericht onderzoek is onderzoek gericht op een probleem van de dagelijkse praktijk. Voorbeeldvragen zijn: Hoe nemen we slaap mee in de zorg? Hoe maken we moeilijke onderwerpen, zoals het nodig hebben van sondevoeding, bespreekbaar? Hoe neem je mensen met afasie mee in gezamenlijke besluitvorming? Hoe gaan we een nieuwe effectieve behandeling naar verdwaalklachten ook echt gebruiken? Hoe kunnen we partners van mensen met een dwarslaesie, waarvan we weten dat ze at risk zijn voor overbelasting, begeleiden?
Praktijkgericht onderzoek geeft praktische kennis: beslishulpen, filmpjes, informatie materiaal, een gids met adviezen hoe in andere teams een nieuwe behandeling kan worden geïmplementeerd.
Praktijkgericht onderzoek is gebaseerd op systematisch de literatuur beoordelen, kennishiaten benoemen en ophalen van ervaringen en behoeften bij patiënten en bij zorgverleners.
Bij praktijkgericht onderzoek zet je andere methodologie in zoals kwalitatief onderzoek en implementatieonderzoek. En voor dit type onderzoek zijn er dan ook andere hulpbronnen nodig, zijn er andere mensen de expert dan bij het klassieke wetenschappelijke onderzoek. Binnen ons Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht doen we onderzoek waarbij gezocht wordt naar verklaringen, we doen clinical trials om te kijken of bepaalde behandeling effectief zijn maar we doen vooral veel praktijkgericht onderzoek. We krijgen vaak vragen hier over. Wat is het verschil met innovatie en implementatie? En we krijgen ook vaak vragen of het wel echt wetenschappelijk onderzoek is.
Wat was ik blij dat professor Margriet Schneider zei: ‘We gaan onderzoek doen. Ik ben hier geen expert in, maar daar hebben we andere mensen voor. En de kennis, die we genereren door de ervaringen van onze patiënten op deze wijze te bundelen, is belangrijk.’
Ook de wereld van het onderzoek is aan het veranderen. Aan getallen en p waardes worden nu patiëntervaringen en informatiematerialen toegevoegd.
Mocht je meer willen lezen: Praktijkgericht onderzoek – interview Anne Visser en Jorit Meester in Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde.
Geschreven door prof. dr. Anne Visser-Meily, hoofd van het Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht (KCRU) en medisch afdelingshoofd van UMC Utrecht, Revalidatie, fysiotherapiewetenschap en sport.
