Mijn eerste dag in De Hoogstraat Revalidatie, 6 jaar geleden, vond er een sportevenement plaats. Door het hele gebouw werd er gerend, gerold, gezwommen, geklommen en gebald. Lichamen die veranderd waren, lichamen die hetzelfde waren gebleven maar met hersenen die niet meer functioneerden als voorheen. Jong, ouder, het leek niet veel uit te maken; het was een sportdag zoals alle andere. Toch was ik een beetje verbaasd. Had ik misschien niet verwacht dat mensen ‘zomaar’ door kunnen gaan na zo’n verandering? Kun je vooraf weten hoe je omgaat met dergelijke situaties, een verkeersongeval, ziekte, domme pech?
De jaren daarop kreeg ik nooit concreet antwoord op deze vraag. Niet omdat ik het antwoord niet vond bij de revalidanten. Nee, meer misschien omdat ik zelf niet in zo’n situatie terecht ben gekomen, geluk heb gehad. Die onwetendheid zou je dus positief kunnen noemen. Maar ook dat lijkt soms weer de vraag; je hoort wel dat mensen er sterker uit komen, leven in het moment, gelukkiger zijn, etc. Dit doet me denken aan Daan, uit de documentaireserie ‘Stuk’. Daan vertelt in de laatste aflevering dat zijn kwaliteit van leven niet verslechterd is, misschien wel verbéterd; hij was immers ontzettend gegroeid de afgelopen maanden. In de documentaireserie zien we ook mensen die meer moeite lijken te hebben met wat hen is overkomen. Zij maken zich zorgen, voelen zich nutteloos of verward. Zelf houd je je adem bijna in als je de jonge paraglider ziet vechten. Hij lijkt helemaal niet in dit moment te leven, maar juist in het moment dat ‘het’ gebeurde. Zijn lichaam reageert nog net zo verkrampt als toen hij met zijn vlieger uit de lucht viel.
In De Hoogstraat zien we zulke mensen ook; de optimistische scholier, de nu vreselijk angstige durfal, de moeder die haar moederrol opnieuw vormgeeft, de echtgenoot die zich vooral zorgen maakt om het thuisfront. In De Hoogstraat proberen wij de moeilijkheden van deze mensen niet onder stoelen of banken te stoppen. En dat lijkt mij een goede leerschool voor de maatschappij buiten De Hoogstraat. Want, zoals psychiater Dirk de Wachter stelt: ‘de lastigheden van het leven, die onvermijdelijk zijn, ook in een wereld waar het goed is, kunnen we in een soort van waan van leukigheid geen plaats meer geven. Op foto’s op Facebook en Instagram is alles alleen maar leuk. Als de lastigheid geen plaats krijgt, stapelt het op en wordt het ziek.’
Geschreven door Heleen Kuiper, junior onderzoeker bij project Psychologische screening voor revalidanten met een dwarslaesie.
