Dankzij technologische innovaties van de vorige eeuw kunnen we ons gewicht thuis in de gaten houden met een weegschaal en controleren of we koorts hebben met een thermometer. De afgelopen decennia zijn daar tal van medische meetinstrumenten bijgekomen die geschikt zijn voor thuisgebruik. Zo werd tot een jaar of 30 geleden de bloeddruk nog standaard handmatig gemeten door een arts. Door een microfoontje in de manchet te bouwen, welke het oor van de arts heeft vervangen, kan je nu zeer betaalbaar en zonder witte-jas hypertensie je eigen bloeddruk in de gaten houden.
Je kunt je nu eigenlijk niet meer voorstellen dat je voor een simpele meting als de bloeddruk een arts moest ‘lastigvallen’. Maar waarom wordt zoiets eenvoudigs als spierkracht dan nog wel gemeten door een professional? Het thuismeten van spierkracht maakt onnodige ziekenhuisbezoeken overbodig en stelt patiënten in staat om vaker hun kracht te meten waardoor er minder sprake is van een momentopname. Verstorend factoren zoals vermoeidheid (van de reis naar het ziekenhuis) hebben een minder grote invloed en voor thuismeten is minder inzet van personeel nodig.
Voor het objectief meten van spierkracht worden nu apparaten gebruikt met allerlei ingewikkelde procedures waardoor patiënten deze niet zelfstandig kunnen gebruiken. Om thuisgebruik wel mogelijk te maken moest dus op zoek worden gegaan naar het microfoontje in de manchet, maar nu voor het meten van spierkracht. We vonden de oplossing door de krachtsensor in een vaste constructie te fixeren, in plaats van hem in de hand te houden. Onlangs is er in het UMCU zo’n krachtmeter ontwikkeld voor het meten van de knie-strek-spier (m. quadriceps). Dat is een belangrijke spier tijdens het lopen en daardoor voor tal van aandoeningen relevant om te meten. Voor de spierziekte ALS is deze spier extra relevant omdat deze tot ver in de ziekte krachtig blijft.
De krachtmeter (Iso-Quad) is de afgelopen tijd uitvoerig onderzocht. Hieruit komt naar voren dat metingen in een vaste constructie veel betrouwbaarder zijn dan metingen met de hand door een professional. Daarnaast geven ALS patiënten aan de metingen niet belastend vinden en verkiezen zij de thuismetingen unaniem boven metingen in de kliniek. Net als dat het thuismeten van bloeddruk nu heel gewoon is, zal het thuismeten van spierkracht binnenkort ook vanzelfsprekend zijn.
Handmatige spierkrachtmeting
Meting met de gefixeerde krachtmeter
Jaap Bakers is promoverend fysiotherapeut in het UMC Utrecht en zal zijn proefschrift genaamd “Towards remote clinical outcome measurements in motor neuron disorders” op 23 mei 2023 verdedigen in het academiegebouw van Utrecht.
