Prisma adaptatie in Revalidatie (PAiR)

Dit project is afgerond

Na een beroerte kunnen patiënten problemen krijgen met het bewust worden van bepaalde prikkels in een deel van de ruimte om hen heen. Dit wordt neglect genoemd. Opvallende voorbeelden zijn dat het bord maar half wordt leeggegeten, of dat het gezicht maar half wordt geschoren, omdat de andere helft niet wordt opgemerkt. Patiënten met neglect zijn vaak minder zelfstandig dan patiënten zonder neglect. Daarom is behandeling van neglect van belang. Een veelbelovende behandeling is prisma adaptatie (Ten Brink e.a., 2014). Uit verschillende studies is gebleken dat prisma adaptatie de symptomen van neglect kan verminderen, op zowel neuropsychologische tests als bijvoorbeeld rolstoelnavigatie, houding en balans. We onderzochten een 10-daagse behandeling met prisma adaptatie en vergelijken dat met de huidige revalidatie (visuele scanningtraining). We keken ook naar wat de mate van vermindering van de neglectsymptomen is in het dagelijks leven (o.a. wassen, kleden, eten), door het invullen van een gestandaardiseerde observatielijst (Catherine Bergego scale) door verpleegkundigen, ergotherapeuten en fysiotherapeuten. Daarnaast werden verschillende neglecttests afgenomen (zoals de rijsimulatietaak en Mobility Assessment Course). Om te onderzoeken of het effect blijvend is werd tot 12 weken na de behandeling gemeten.

Om de diagnostiek van neglect te verbeteren hebben we enkele taken (rijsimulatietaak, Mobility Assessment Course, tablettaken), afgenomen in een groep revalidanten zonder neglect en deelnemers zonder neurologische aandoening. We hebben onderzocht of meer dynamische taken samenhangen met pen-en-papier taken, en of ze geschikt zijn voor het meten van neglect. Daarnaast bekeken we hoe visueel zoeken gemeten kan worden tijdens een wegstreeptaak, een veelgebruikte taak voor de diagnostiek van neglect.

De Nederlandstalige Catherine Bergego Scale en een handleiding van de Mobility Assessment Course zijn te downloaden bij producten.

Projectgroep

  • Dr. T.C.W. Nijboer, neuropsycholoog, Universitair docent Universiteit Utrecht en senior onderzoeker De Hoogstraat Revalidatie

  • Prof. dr. J.M.A. Visser-Meily, revalidatiearts-onderzoeker UMC Utrecht en De Hoogstraat Revalidatie
  • Drs. M. Kouwenhoven, revalidatiearts De Hoogstraat Revalidatie
  • Drs. A. Eijsackers, psycholoog De Hoogstraat Revalidatie
  • M.Sc. A.F. ten Brink, promovendus De Hoogstraat Revalidatie

Projectpartners

  • Universiteit Utrecht

Financiering

Revalidatiefonds

Projectplanning

Het project is afgerond. Op 20 februari 2018 promoveerde Teuni ten Brink op dit onderwerp met haar proefschrift ‘Visuospatial neglect after stroke: Heterogeneity, diagnosis and treatment’. Het proefschrift is online te vinden.

Publicaties

Ten Brink AF, Visser-Meily JMA, Nijboer TW. Dynamic assessment of visual neglect: The Mobility Assessment Course as a diagnostic tool. 2017 May 14:1-12. [Epub ahead of print]

Ten Brink AF, Verwer JH, Biesbroek JM, Visser-Meily JM, Nijboer TC. Differences between left- and right-sided neglect revisited: A large cohort study across multiple domains. J Clin Exp Neuropsychol. 2017 Sep;39(7):707-723.

De Wit L, Ten Brink AF, Visser-Meily JM, Nijboer TC. Does prism adaptation affect visual search in spatial neglect patients: A systematic review. J Neuropsychol. 2016 Feb 11. [Epub ahead of print]

Ten Brink, A.F., Visser-Meily, J.M.A., Verwer, J.H., Eijsackers, A., Kouwenhoven, M., & Nijboer, T.C.W. Links- versus rechtszijdig neglect: zoek de verschillen! En vind de overeenkomsten. Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde, 2017:2, 65-71

Ten Brink AF, Nijboer TCW, Visser-Meily JMA. [Treatment of neglect, an attention disorder] [Article in Dutch]. (Stand van zaken: De behandeling van neglect, een aandachtstoornis). Ned Tijdschr Geneesk 2016;160(0):D393.

Van der Kemp J, Kruithof WJ, Nijboer TCW, van Bennekom CAM, van Heugten C, Visser-Meily JMA. Return to work after mild-to-moderate stroke: work satisfaction and predictive factors. Neuropsychol Rehabil. 2017 Apr 26:1-16. [Epub ahead of print]

Ten Brink AF, Biesbroek MJ, Kuijf HJ, Van der Stigchel S, Oort Q, Visser-Meily JM, Nijboer TC. The right hemisphere is dominant in organization of visual search – a study in stroke patients. Behav Brain Res. 2016 May 1;304:71-9.

 

Ten Brink AF, Visser-Meily JMA, Nijboer TCW. Study protocol of ‘Prism Adaptation in Rehabilitation’: a randomized controlled trial in stroke patients with neglect. BMC Neurology, 15 Feb 4;15(1):5. 2015.

Ten Brink AF, Van der Stigchel S, Visser-Meily JMA, Nijboer TCW.  You never know where you are going until you know where you have been: disorganized search after stroke. Journal of Neuropsychology 2016 Sep;10(2):256-75.

Nijboer TCW, Ten Brink AF, Van der Stoep N, Visser-Meily JMA. Neglecting posture: Differences in balance impairments between peripersonal and extrapersonal neglect. Neuroreport 2014 Dec 3;25(17):1381-5.

Ten Brink AF, Visser-Meily JMA, Nijboer TCW. Effectiviteit van prisma adaptatie als behandeling voor hemispatieel neglect. Tijdschrift voor Neuropsychologie, 2014: 9(1), 2-15

Nijboer, TCW, Ten Brink AF, Kouwenhoven M, Visser-Meily, JMA. Functional assessment of region-specific neglect: are there differential behavioural consequences of peripersonal versus extrapersonal neglect? Behavioural Neurology, Behav Neurol. 2014;2014:526407.

Ten Brink AF, Nijboer TCW, Van Beekum L, Van Dijk J, Peeters R, Post MWM, Visser-Meily JMA. De Nederlandse Catherine Bergego schaal: een bruikbaar en valide instrument in de CVA zorg. Wetenschappelijk Tijdschrift voor Ergotherapie, 2013. 6.3, 27-35