Revalidatiearts Janneke Stolwijk-Swüste over de stroom van nieuwe kennis en bijblijven
Er is een exponentiele groei van wetenschappelijke artikelen sinds de jaren 70. In 2016 verscheen elke 23 seconden een nieuw artikel in Pubmed. Er worden steeds meer gegevens in de routine zorg verzameld en vastgelegd in elektronische patiëntendossiers. Deze “Big data” worden nu nog beperkt, maar naar verwachting in de toekomst veelvuldig gebruikt voor onderzoek. Dit genereert dan nog meer artikelen.
De crux is dus hoe blijven we bij met al die kennis, hoe zetten we dit zo snel mogelijk om in onze protocollen op de werkvloer zodat de patiënt up-to-date zorg krijgt. Eén studie laat zien dat ons klinisch handelen tot 17 jaar achterloopt op de huidige stand van wetenschap. Richtlijnen die uitkomen zijn bij verschijnen al 2 jaar gedateerd. Dit is natuurlijk onwenselijk. Met z’n allen moeten we deze barrière tussen nieuwe kennis en de dagelijkse praktijk slechten.
Erik-Jan Vlieger beschrijft in zijn boek ‘Het nieuwe brein van de dokter’ de oplossing voor dit probleem: klinische netwerken. Oftewel een groep artsen uit verschillende gezondheidszorginstellingen, nationaal en internationaal, die zorg levert rond een specifieke patiëntenpopulatie en intensief samenwerkt op gebied van kennis. Denk aan samen lezen van literatuur, samen implementeren van richtlijnen en protocollen, samen wetenschappelijk onderzoek bedrijven, samen zinvolle uitkomstmaten formuleren, en vervolgens de data die hieruit volgen met elkaar delen en bekijken.
Dit met elkaar delen en bekijken van uitkomstmaten past binnen ‘value based health care’: samen de hoogste ‘patient value’ creëren binnen een specifieke doelgroep door van elkaar te leren. Patient value wordt gedefinieerd als de voor de patiënt relevante gezondheidszorg uitkomsten gedeeld door de kosten. Patient value stijgt dus bij hogere gezondheid uitkomsten of bij lagere kosten.
In de dwarslaesie revalidatie bestaat zo’n klinisch netwerk al sinds 1993: het Nederlands Vlaams Dwarslaesie Genootschap (NVDG). De Hoogstraat Revalidatie stond aan de bakermat van dit netwerk en participeert nog steeds actief in deze NVDG. Het Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht, het gecombineerde onderzoeks- en innovatiecentrum van UMC Hersencentrum en De Hoogstraat Revalidatie, is natuurlijk goed vertegenwoordigd in deze NVDG.
Toenemende concurrentie in de zorg en toename van kennis dwingt ons om anno 2018 hernieuwd naar de inrichting van onze dwarslaesiezorg te kijken. Ons al 25 jaar bestaande klinische netwerk is een prachtige basis om gezamenlijk value based health care te gaan bedrijven, veel van elkaar te leren en tot een nog betere dwarslaesiezorg in Nederland te komen.
